Η δημοσιοποίηση της εκτενούς έκθεσης του Μάριο Ντράγκι, πρώην Προέδρου της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας για την ανταγωνιστικότητα της Ευρωπαϊκής Ένωσης ταρακουνάει τις Βρυξέλλες και το υφιστάμενο οικοδόμημα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Σε μια πολυαναμενόμενη έκθεση πέραν των 400 σελίδων, ο Ντράγκι αναφέρεται στο όραμά του για την Ευρώπη, καταθέτοντας τις βασικές παραμέτρους προς την ανάπτυξή της και αποδομώντας το υφιστάμενο μοντέλο ανάπτυξης, καλώντας σε ένα νέου τύπου Σχέδιο Μάρσαλ για την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Ο Ιταλός οικονομόλογος, συνδέοντας τις βασικές αρχές και αξίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης όπως είναι η ευημερία, η ισότητα, η ελευθερία, η ειρήνη και η δημοκρατία υπό το πρίσμα της βιώσιμης ανάπτυξης, αναφέρει ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση χρειάζεται άμεσα ριζικές αλλαγές ούτως ώστε να μπορέσει να είναι ανταγωνιστική απέναντι στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής και την Κίνα, που οδηγούν, σήμερα την ανάπτυξη, τις τεχνολογίες και την καινοτομία, με την Ευρωπαϊκή Ένωση να ακολουθεί ασθμαίνοντας. Χαρακτηριστικό τούτου είναι το ότι μόνο 4 από τις 50 μεγαλύτερες εταιρείες τεχνολογίας παγκοσμίως είναι ευρωπαϊκές.
Σύμφωνα με την πολυσέλιδη έκθεση, η Ευρωπαϊκή Ένωση αντιμετωπίζει μια σημαντική υπαρξιακή πρόκληση η οποία θα πρέπει να αντιμετωπιστεί με κοινό δανεισμό για χρηματοδότηση νέων επενδύσεων της τάξης των 800 δισεκατομμυρίων ευρώ ετησίως. Μια τέτοια δαπάνη θα αντιστοιχεί περίπου στο 5% του Ακαθάριστου Εθνικού Προϊόντος σε σύγκριση με το 1-2% του ΑΕΠ που προβλεπόταν στο Σχέδιο Μάρσαλ μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, την περίοδο 1948 – 1951. Άλλες ουσιώδους σημασίας προτάσεις για την ανάπτυξη της ανταγωνιστικότητας της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι η κατάργηση του βέτο, η ανάπτυξη συντονισμένης κοινής πολιτικής ενέργειας και αμυντικής βιομηχανίας, η απεξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα μέσω της Πράσινης Συμφωνίας και ο περιορισμός των πολλών και σχεδόν εξαντλητικών ρυθμιστικών κανόνων που επιβάλλει η Ένωση.
Οι βασικοί λόγοι που συνέτειναν στην απώλεια της ανταγωνιστικής θέσης της Ευρωπαϊκής Ένωσης περιλαμβάνουν την μείωση της ταχείας ανάπτυξης του παγκόσμιου εμπορίου, τον ανταγωνισμό που αντιμετωπίζουν οι ευρωπαϊκές εταιρείες από εταιρείες τρίτων κρατών, η απώλεια του μεγαλύτερου προμηθευτή ενέργειας της Ευρώπης (Ρωσία), η αποδυνάμωση της γεωπολιτικής σταθερότητας και οι εξαρτήσεις της Ένωσης. Επιπρόσθετα, η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν εκμεταλλεύτηκτε σωστά τις αναδυόμενες τεχνολογίες, ενώ η υπογεννητικότητα που παρατηρείται στην Γηραιά Ήπειρο θα σημαίνει ότι μέχρι το 2040, το εργατικό δυναμικό θα συρρικνώνεται κατά σχεδόν 2 εκατομμύρια εργαζόμενους ετησίως.
Σύμφωνα με την Έκθεση Ντράγκι η Ευρώπη θα πρέπει να αλλάξει ριζικά ούτως ώστε να μπορεί να ανταποκριθεί στις νέες προκλήσεις που αντιμετωπίζει και να διατηρήσει τις βασικές και θεμελιώδεις αξίες στις οποίες εδράζεται. Η αλλαγή αυτή στη βάση των δεδομένων που υπάρχουν σήμερα πρέπει να βασίζεται στην ανάπτυξη και στην παραγωγικότητα μέσω τριών κύριων τομέων δράσεων: πρώτον, να γεφυρωθεί το χάσμα καινοτομίας με τις ΗΠΑ και την Κίνα, ειδικά στις προηγμένες τεχνολογίες• δεύτερον, να υπάρξει ένα κοινό σχέδιο για την απαλλαγή από τις εκπομπές άνθρακα και για την ανταγωνιστικότητα• και, τρίτον η αύξηση της ασφάλειας και η μείωση των εξαρτήσεων που αποτελούν προϋποθέσεις για τη βιώσιμη ανάπτυξη.
Η Έκθεση Ντράγκι που παραδόθηκε στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα αποτελέσει ένα σημαντικό εργαλείο για την αναθεώρηση πολιτικών και φιλοσοφιών που ακολουθεί σήμερα η Ευρωπαϊκή Ένωση και οι οποίες, προφανώς, στη βάση των δεδομένων που καταγράφονται σε αυτήν, εμποδίζουν και περιορίζουν την ανάπτυξη και την ανταγωνιστικότητα της Ένωσης, η οποία, αν συνεχίσει με τα υφιστάμενα δεδομένα θα αντιμετωπίσει, σύμφωνα με τον Μάριο Ντράγκι υπαρξιακά, πλέον, προβλήματα και όχι μόνο ζητήματα ανάπτυξης. Απομένει να δούμε πως οι θεσμοί της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα αντιληφθούν το περιεχόμενο της Έκθεσης, ενόψει μάλιστα και της ανάληψης των χαρτοφυλακίων των νέων Ευρωπαίων Επιτροπών και του ρευστού γεωπολιτικού περιβάλλοντος που αναμένεται να γίνει ακόμη πιο ρευστό μεσοπρόθεσμα.
